Mazelen

Mazelen is één van de meest besmettelijke ziekten die er bestaan en wordt veroorzaakt door het mazelenvirus. Het virus is van mens op mens overdraagbaar.

Op deze pagina lees je informatie over:

Wat is mazelen?

Mazelen is een besmettelijke vlekjesziekte. Mensen krijgen het door een virus. Je kunt mazelen krijgen als je de ziekte nooit hebt gehad of niet tegen mazelen bent ingeënt. In Nederland krijgen kinderen vanaf 14 maanden een inenting tegen mazelen. Daardoor komt de ziekte in Nederland niet veel meer voor. 

Is mazelen gevaarlijk?

Bij mazelen kan soms oorontsteking voorkomen. Voor sommige mensen kan mazelen gevaarlijk zijn. Iemand krijgt dan longontsteking of hersenontsteking. Heel soms veroorzaakt mazelen een hersenontsteking. Deze begint pas jaren na de mazelen.

Hoe raak je besmet?

Mazelen is heel besmettelijk. Het virus zit in de neus en keel van iemand die besmet is. Door hoesten en niezen komen kleine druppeltjes met het virus in de lucht. Mensen kunnen deze druppeltjes inademen en besmet raken. Mensen kunnen ook via de handen en spullen het virus binnen krijgen. 

De tijd tussen besmet raken en ziek worden is zeven dagen tot twee weken. Meestal is het 10 dagen. 

Mazelen begint plotseling, met lichte klachten. Na drie tot zeven dagen komen er vlekjes op de huid. Deze vlekjes beginnen achter de oren en verspreiden daarna over het hele lichaam. De vlekjes voelen ruw, als schuurpapier. Na een paar dagen worden de vlekjes en koorts minder. Mensen kunnen anderen besmetten vanaf vier dagen vóór de vlekjes op de huid te zien zijn. Ze zijn daarna nog vier dagen besmettelijk. 

Wat merk ik?

Mazelen begint plotseling. De klachten kunnen zijn:

Hoge koorts
Niet lekker voelen
Verkouden en hoesten
De ogen kunnen ontstoken raken, waardoor iemand niet goed tegen licht kan
Soms komen er witte vlekjes in de mond
Na 3-7 dagen komen er vlekjes op de huid

RIVM: Vragen en antwoorden

Wat kan ik doen?

: Mazelen kan niet behandeld worden. De ziekte gaat meestal vanzelf over. Soms wordt iemand erg ziek door mazelen. Bijvoorbeeld door een oorontsteking of longontsteking door mazelen. Heel soms overlijdt iemand aan de ziekte.
: Mazelen is zeer besmettelijk en mensen met mazelen zijn vier dagen vóórdat zij huiduitslag krijgen, al besmettelijk. Wij adviseren om kinderen met mazelen te weren van het kinderdagverblijf of school. Kinderen moeten in elk geval thuisblijven van de school of het kinderdagverblijf tot en met 4 dagen ná het ontstaan van de huiduitslag. Dit is het einde van de besmettelijke periode. Kinderen met mazelen voelen zich vaak te ziek om naar school of de kinderopvang te gaan. Dus de praktijk wijst uit dat zij vaak pas terugkeren na volledig herstel.

Heeft je kind mazelen? Vertel het dan aan de leidster of de leerkracht. Zij kunnen in overleg met de GGD andere ouders informeren. Ouders kunnen dan letten op klachten van mazelen bij hun kind.

Een volwassene met mazelen die zich weer goed voelt, kan gewoon weer werken. Werk je met jonge kinderen of in de zorg? Dan moet je eerst overleggen met je werkgever, de bedrijfsarts of de GGD, voor je weer gaat werken.
: Er is een inenting om de ziekte te voorkomen. De BMR-inenting (tegen Bof- Mazelen en Rode Hond) beschermt tegen de ziekte.

In Nederland krijgen kinderen via het Rijksvaccinatieprogramma twee keer een vaccinatie tegen mazelen met het BMR-vaccin. Dit vaccin beschermt ook tegen de bof en rodehond. De eerste prik is als ze 14 maanden oud zijn. De tweede prik werd tot voor kort gegeven op 9-jarige leeftijd. Sinds 1 januari 2025 is dit vervroegd naar (bijna) 3 jaar. Meer informatie over het Rijksvaccinatieprogramma vind je in het vaccinatieschema vanaf 2025 per geboortejaar op de website van het RIVM.

De GGD adviseert om kinderen volgens het Rijksvaccinatieprogramma te laten vaccineren. Kinderen ouder dan 14 maanden die nog niet gevaccineerd zijn, kunnen dit alsnog doen. Ouders kunnen hiervoor contact opnemen met het eigen consultatiebureau. In uitzonderlijke gevallen, op het moment dat een jong kind (onder de 14 maanden) in contact is geweest met iemand met mazelen, kan soms eerder gevaccineerd worden.

Ben je niet ingeënt tegen mazelen? Of heb je minder afweer tegen ziektes? Blijf dan uit de buurt bij iemand met mazelen. Doe dit tot vier dagen nadat hij vlekjes op de huid heeft gekregen. Als je toch contact hebt gehad, overleg dan met de huisarts.