Van Nationaal Preventieakkoord naar een samenhangende Friese preventieaanpak

Door het Nationaal Preventieakkoord (nov. 2018) is er meer aandacht voor preventie en zien we in Fryslân kansen om de huidige aanpak van gezonde leefstijl te transformeren naar een integrale aanpak via een levensloopbenadering. In Fryslân zijn de onderwerpen van het preventieakkoord reeds belegd in de programma’s Nuchter over Gewicht, Nuchtere Fries en Rookvrije generatie. GGD Fryslân werkt bij deze programma’s samen met alle Friese gemeenten, en per programma met diverse organisaties. Daarnaast kennen ook diverse andere programma’s een aansluiting.

Wat zien we op dit moment?

Als we kijken naar de huidige aanpak binnen de programma’s zien we dat:

• Gezondheidsvraagstukken complex zijn en vaak samengaan met achterliggende problematiek;
• Samenhang met andere domeinen (sociaal en fysiek) nog maar beperkt aanwezig is;
• De huidige programma’s zich voornamelijk richten op de jongere doelgroep tot 24 jaar en er weinig aanbod is voor de doelgroep vanaf 25 jaar;
• Gemeenten in verschillende mate actief zijn op het terrein van deze preventieprogramma’s;
• Gemeenten en partners een zekere versnippering van de aansturing van de programma’s ervaren.

Waar staan en gaan we voor?

We streven naar een vitale provincie, meer gezonde jaren voor iedereen: kinderen die een goede start maken en daar hun leven lang profijt van hebben, inzetten op een gezonde generatie, actieve volwassenen die fit hun pensioen in gaan en ouderen die meer gezonde levensjaren hebben en zo lang mogelijk meedoen in de samenleving.

Wat zijn de uitgangspunten?

• Eén gezamenlijke Friese ambitie vanuit alle lokale en regionale initiatieven;
• Samenhang waar mogelijk met het fysiek en sociaal domein om meer aandacht te hebben voor achterliggende problematiek bij een ongezonde leefstijl;
• Gelijkwaardige samenwerking in de aanpak van betrokken partners (zoals gemeenten, Aletta Fryslân, zorgverzekeraar, HANN en VNO-NCW);
• Een levensloopbenadering (- 9 maanden tot 100);
• Richten op het versterken van gezondheidspotentieel vanuit een positieve kijk op gezondheid;
• Een programma met bestuurlijk draagvlak van de GGD en in samenwerking met (maatschappelijke) partners en gemeenten;
• Een programmatische aanpak waarin we een duidelijke structuur creëren door middel van een indeling van het programma in verschillende termijnen en programmalijnen zoals interventies, onderzoek en kennisdeling;
• Verbinden met andere Friese programma’s op gebied van preventie.

Wat ligt er uiteindelijk?

De herijking van de Friese preventieaanpak moet o.a. zorgen voor:

• Het bereiken van meer (kwetsbare)doelgroepen met programma’s en interventies;
• Waar nodig de huidige aanpak te verrijken met nieuwe initiatieven om domein overstijgend meer impact te creëren;
• Provinciale uitvoering te geven aan het Nationale Preventieakkoord om de lokale aanpak te versterken;
• Een groter effect van de losse programma’s door middel van meer samenhang en een betere structuur.

Commitment

De deelname en commitment van gemeenten en andere belanghebbenden (zoals sport, horeca, bedrijfsleven, inwoners, De Friesland) is een cruciaal onderdeel. Vooral omdat het noodzakelijk is voor het vergroten van het effect en van de integrale aanpak. Het is aan de  kwartiermaker om alle partijen te benaderen en al vroeg mee te nemen in het proces. Het is belangrijk om zowel input op te halen als het plan vervolgens weer te toetsen bij de gemeenten. Hiermee creëren we betrokkenheid en gedeeld eigenaarschap. Daarnaast verbinden we preventie met het sociaal en fysieke domein om de meerwaarde voor gemeenten te vergroten.

Planning

Een kwartiermaker start van half november 2019 tot eind juni 2020. De opdracht is een Friese preventieaanpak op te leveren. In de tussentijd gaan we werksessies organiseren met beleidsmedewerkers uit verschillende domeinen en met partners in preventie, betrekken we andere stakeholders, schrijven we een gezamenlijke ambitie enz.