STORM in Fryslân: aanpak die jongeren grip geeft op hun gedachten

In Fryslân heeft één op de vijf jongeren depressieve gevoelens, 24% psychische klachten en 22% denkt wel eens aan zelfmoord. Slechts 8% praat erover en zelfdoding is bij jongeren doodsoorzaak nummer één. STORM is een aanpak die jonge mensen laat voelen dat je grip kunt krijgen op sombere gedachten, die vaak het begin kunnen zijn van depressieve gevoelens. En dat praten helpt. Jeugdverpleegkundigen van GGD Fryslân, middelbare scholen, zorginstellingen en verschillende Friese gemeenten maken deel uit van de STORM-samenwerking. GGD-Jeugdverpleegkundige Jetske Dijkstra werkt op de middelbare scholen die ermee startte: ‘De aanpak stimuleert om veel directere vragen aan kinderen te stellen.’

Jetske, die sowieso de jongeren vaak spreekt: “Voor jeugdverpleegkundigen voor kinderen van 12 jaar en ouder is de mentale gezondheid van jongeren een belangrijk onderwerp. Bij STORM werk je samen met gemeenten, scholen en zorginstellingen.” Zoals bijvoorbeeld Accare, die jongeren met mentale problemen helpt en er veel onderzoek naar doet. Het is volgens Jetske fijn om een structuur te hebben met meerdere deskundigen, zodat je leerlingen echte hulp biedt en snel kunt doorverwijzen. Bijvoorbeeld als blijkt dat een kind zelfmoordgedachten heeft.

Rol GGD in de STORM-aanpak

Jetske: “Via vragenlijsten screen ik jongeren op hoe ze in hun vel zitten. Zo weet ik hoe zij zich voelen en ik praat daar met hen over.” De manier van vragen is direct en dat is een van de krachtige dingen aan STORM; uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat die directe aanpak, het niet er omheen draaien bij een kind, nodig is en werkt. “We proberen alle leerlingen zo snel mogelijk te spreken.”

Ongeacht de uitkomst van hun screening krijgt elke leerling op een STORM-school mentale gezondheidslessen. De groep die meer steun nodig heeft, krijgt de Op Volle Krachttraining aangeboden. In een groep leren zij hoe ze anders kunnen denken over situaties en ook meer weerbaar kunnen zijn als iets tegenzit. Jetske: ‘Het is geen praatgroep, je gaat echt aan het werk aan de hand van praktische voorbeelden, leert gedachten om te buigen en meer zelfvertrouwen te krijgen.’ Jongeren waarbij uit de screening blijkt dat ze acuut mentale hulp nodig hebben, krijgen met hun ouders binnen 48 uur een gesprek met de GGD-verpleegkundige. Deze verwijst door naar passende zorg, zoals een psychiater, psycholoog of coach.

De belangrijke schakels in het STORM-netwerk zijn de docenten en medewerkers op school. Via de gatekeeperstraining leren ze een depressie en suïcidale gedachten herkennen. De mentale gezondheidslessen die ze zelf kunnen geven in de brug- en derde klas, openen ook het gesprek. Jetske: ‘Docenten waren er altijd al mee bezig. STORM helpt om veel directere vragen te stellen. Jongeren antwoorden door die directheid eerlijk over hoe zij zich voelen.’

De effecten van STORM in Fryslân

Jetske ziet al effecten. ‘Al na de mentale gezondheidslessen meldden een paar leerlingen zich bij de zorgcoördinator op school, om te vertellen dat ze niet lekker in hun vel zaten. Zij wilden niet wachten op de screeningsvragen. Dat is wat we het liefst willen; dat leerlingen weten dat ze over sombere gedachten kunnen praten op het moment dat zij daar behoefte aan hebben. Van de groep leerlingen die heeft meegedaan aan de Op Volle Krachttraining merkten leraren dat ze zichzelf meer durfden te laten zien in de klas. Dat is natuurlijk prachtig.’

Maak je je naar aanleiding van dit artikel zorgen over je kind of loop je zelf rond met zelfmoordgedachten? Neem zo snel mogelijk contact op met 113.

Ben je een professional en wil je meer weten over STORM in Fryslân? Neem contact op met projectleider Janina Loef via j.loef@ggdfryslan.nl. 

Alles over de landelijke aanpak en de initiatiefnemers in Brabant lees je op de website van STORM-aanpak.