Bezorgdheid bij GGD Fryslân over nieuwe gezondheidscijfers jeugd

Minder tweede- en vierdeklassers zijn positief over hun eigen gezondheid vergeleken met voorgaande jaren. Dit komt door een verminderde mentale gezondheid, die na de coronapandemie nog steeds geen herstel laat zien. Daarnaast ligt de oorzaak in een toename van ongezond gedrag, zoals vapen en problematisch gebruik van sociale media. Lineke Kleefstra, Directeur Publieke Gezondheid van GGD Fryslân, maakt zich zorgen: “Onderzoek na onderzoek laat een negatieve trend zien en benadrukt het belang van een gezamenlijke aanpak”.

Minder vaak positief over eigen gezondheid

GGD Fryslân ziet al langer dat de ervaren gezondheid van jongeren afneemt. In 2015 ervaarde nog bijna 9 op de 10 leerlingen (88%) hun gezondheid als (zeer) goed. Bij de laatste meting van de Gezondheidsmonitor Jeugd in 2023 is dit gedaald naar 8 op de 10 (80%). De ervaren gezondheid heeft met name betrekking op de lichamelijke en mentale gezondheid.

Mentale gezondheid niet hersteld

De mentale gezondheid van jongeren is niet weer teruggeveerd naar de situatie van vóór de coronaperiode. Jongeren voelen zich minder gelukkig en ervaren meer stress. Eén van de oorzaken daarvan kan problematisch gebruik van sociale media zijn. Inmiddels loopt 1 op de 8 jongeren (13%) risico op problematisch gebruik van sociale media, in 2019 was dat nog 9%. Deze jongeren geven onder andere aan door het gebruik van sociale media slaaptekort te hebben of hun huiswerk af te raffelen.

Toename ongezond gedrag

De toename van het aandeel Friese jongeren dat wekelijks vapet is zorgwekkend: dit aantal is de laatste vier jaar meer dan verviervoudigd van 2% in 2019 naar 10% in 2023. Het aantal jongeren dat wekelijks rookt verdubbelde van 4% in 2019 naar 9% in 2023. Daarnaast zijn jongeren minder gaan bewegen. In 2019 bewoog nog ruim 50% van de Friese jongeren ten minste 5 dagen in de week dagelijks een uur of meer, nu is dat nog zo'n 40%.

GGD Fryslân maakt zich zorgen

Bij GGD Fryslân maken we ons zorgen. Kleefstra legt uit waarom: "Tijdens de coronaperiode waren er veel maatregelen die een negatieve invloed hadden op de gezondheid van jongeren. In die tijd is de gezondheid van jongeren verslechterd en helaas zijn de resultaten sindsdien niet verbeterd of hersteld." De GGD constateert dat deze cijfers laten zien dat we ons als samenleving moeten inzetten voor het versterken van de (mentale) gezondheid van jongeren. Dit kan onder andere worden bereikt door hun omgeving gezonder te maken. Kleefstra: "Je kunt kinderen niet alléén gezond opvoeden; daarvoor heb je ondersteuning
van anderen en een gezonde omgeving nodig. Als GGD leveren we een belangrijke bijdrage aan het bevorderen van de gezondheid van jongeren. Maar willen we echt impact maken, dan vraagt dit een nog stevigere gezamenlijke aanpak. Een aanpak waarin ouders, scholen, vrienden, sport, leefomgeving, gemeenten, onderwijs, maar ook wetgeving allemaal een rol spelen.” Binnen de Friese Preventie Aanpak werken verschillende partijen samen aan een gezonder Fryslân.

Gezondheidsmonitor Jeugd 2023

In het najaar van 2023 voerde GGD Fryslân in samenwerking met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 uit onder middelbare scholieren in de klassen 2 en 4 in Fryslân. Bijna 9100 scholieren uit het voortgezet onderwijs vulden een vragenlijst in over gezondheid, leefstijl en welzijn. In 2019 vonden eerdere metingen van de reguliere Gezondheidsmonitors Jeugd plaats. In 2021 was er een extra meting in het kader van corona. Door de resultaten van verschillende jaren naast elkaar te leggen, zijn ontwikkelingen over tijd te zien.