Q-koorts

Q-koorts is een infectieziekte die van dieren op mensen kan overgaan (zoönose). In Nederland zijn vooral besmette melkgeiten en melkschapen de bron voor mensen. Q-koorts is niet van mens op mens overdraagbaar.

Op deze pagina lees je informatie over:

Wat is Q-koorts?

Q-koorts is een ziekte. Mensen krijgen het door een bacterie. In Nederland kunnen geiten en schapen Q-koorts hebben. Deze dieren kunnen de ziekte overdragen op mensen. Van 2007 tot en met 2009 hebben duizenden mensen in Nederland Q-koorts gekregen. Veel geiten en schapen krijgen vanaf 2010 een inenting tegen Q-koorts. Daarom komt Q-koorts in Nederland nu bijna niet meer voor. Iedereen kan Q-koorts krijgen, maar bij kinderen en baby’s komt het bijna nooit voor. Mensen die werken met schapen en geiten hebben meer kans om ziek te worden. Denk aan veehouders, dierenartsen, of medewerkers van een dierentuin. Sommige mensen kunnen erger ziek worden:

zwangere vrouwen,
mensen die geen goede afweer hebben tegen ziekten,
mensen die een ziekte van het hart hebben.

Iemand die Q-koorts heeft gehad, kan de ziekte niet opnieuw krijgen.

Hoe werkt een besmetting?

De meeste mensen krijgen Q-koorts door het inademen van lucht waar de bacterie in zit. Maar de bacterie kan ook verspreid worden via:

kleding,
hooi,
stro,
schoenen,
bouwmaterialen.

De bacterie komt in de lucht als besmette geiten of schapen lammetjes krijgen. De bacterie kan ook in mest en urine zitten. De bacterie kan nog jaren blijven leven. De bacterie zit niet in het vlees van de geit of schaap. Iemand met Q-koorts kan niet iemand anders besmetten.

Wat merk ik?

Niet iedereen die Q-koorts heeft, wordt ziek. Minder dan de helft van de mensen die besmet raakt, wordt ziek. De klachten kunnen zijn:

Koorts met koude rillingen
Hoofdpijn
Spierpijn
Misselijkheid en braken
Diarree
Hoge koorts
Erge hoofdpijn
Pijn op de borst en benauwd
Droge hoest

RIVM: Vragen en antwoorden

Wat kan ik doen?

: Q-koorts gaat niet vanzelf over. Mensen die ziek zijn, krijgen medicijnen van de arts.

De vermoeidheid door Q-koorts is moeilijk te behandelen.

Bij chronische Q-koorts is vaak erg lang behandeling met medicijnen nodig.
: Voelt iemand met Q-koorts zich goed? Dan kan hij gewoon naar de kinderopvang, school of werk. Iemand met Q-koorts kan niet iemand anders besmetten.

Bent je zwanger en werk je met geiten of schapen? Overleg dan met je werkgever, de bedrijfsarts of de GGD voordat je aan het werk gaat. Doe dit ook als je geen goede afweer tegen ziekten heeft.
: Je kunt besmetting niet voorkomen. Je kunt de bacterie namelijk via de lucht inademen.

Er is nu in Nederland geen inenting tegen Q-koorts voor mensen.

In Nederland zijn bedrijven met melkschapen en melkgeiten verplicht om de dieren in te enten. Ook dieren waar publiek bij komt, zoals een kinderboerderij. Hierdoor komen er geen nieuwe Q-koorts bacteriën in de lucht. Het risico om in Nederland Q-koorts te krijgen is nu heel klein.

Ben je zwanger of een hartpatiënt? Of heb je problemen met de afweer? Kom dan niet contact met geiten en schapen.