Veelgestelde vragen Reststoffen Energie Centrale (REC)

Dioxine is een stof die er eigenlijk altijd en overal is. In kleine aantallen. De stof zit bijvoorbeeld in de (water)bodem, in de lucht, in uitlaatgassen en in eten. Dioxine komt ook vrij bij het verbranden van onder andere afval, hout en tabak.

De meeste dioxine krijg je via je eten binnen. Dioxine zit vooral in het vet van dierlijke producten, zoals vlees, zuivel en vis. De stof zit in verhouding ook veel in boerenkool, schapenlever en in de eieren van eigen kippen. Om ervoor te zorgen dat mensen en dieren niet te veel dioxine binnenkrijgen, heeft de Europese Unie regels bepaald. Meer hierover lees je op de website van het RIVM.

Het is niet bewezen dat de hoeveelheid dioxine, die we als Nederlander gemiddeld binnenkrijgen, gevaarlijk is voor onze gezondheid. In grote hoeveelheden kan dioxine wel gevaarlijk zijn. Het bekendste directe gevolg van een grote hoeveelheid dioxine is acne. Mensen die lange tijd grote hoeveelheden dioxine binnenkrijgen, kunnen kanker krijgen. Daarnaast kan dioxine zorgen voor leverproblemen, remming van de hersenontwikkeling, een vermindering van de weerstand en verminderde vruchtbaarheid. Die risico’s zijn wel klein. In onze omgeving komt dioxine niet voor in hoeveelheden die deze gezondheidseffecten veroorzaken, ook niet als je dicht bij de REC woont.

Door minder van deze producten te eten, krijg je ook minder dioxine binnen:

• (Half)volle melk, boter, room, kaas, spek, worst, vet vlees, vette vleeswaren en plantaardige olie.
• Vette vis, zoals paling, makreel, haring en zalm.
• Eieren van kippen uit eigen tuin of van een bedrijf met minder dan 200 kippen.
• Boerenkool en schapenlever.

Let hier ook op! Was groente, fruit, aardappels en andere gewassen uit je moestuin extra goed en gooi het kookwater weg.

Ja, want de REC verbrandt afval voor het opwekken van energie. De dioxine die daarbij vrijkomt, is niet een schadelijke hoeveelheid. Voor zover we nu weten, zorgt de REC niet voor meer gezondheidsrisico’s bij mensen die wonen en werken in de omgeving van de centrale. Sinds 2013 meten we dit ook steeds.

Ja, dat kan. Maar als je minder dioxine binnen wilt krijgen, kun je beter niet meer dan één ei per week van je eigen kippen eten. Eieren van kippen die buiten lopen, kunnen namelijk meer dioxine bevatten dan eieren uit de winkel. Kippen zoeken namelijk voedsel en zo kunnen zij grond binnenkrijgen die met dioxine is besmet (bijvoorbeeld met verbrandingsresten of bouwpuin). Eieren in de supermarkt worden gecontroleerd op dioxine volgens de wettelijke norm. Eieren van hobbyboeren met minder dan 200 kippen worden niet gecontroleerd. Daar kan dus meer dioxine in zitten dan volgens de wettelijke norm mag.

Dat verschilt per groente. Uit de lucht slaat regelmatig wat stof met dioxine neer. Die blijft voor een deel op de bladeren van groenten in een moestuin liggen en wordt een beetje in het blad opgenomen. Staat een groente lang op het land en heeft het veel blad, zoals boerenkool? Dan neemt die groente meer dioxine op. Groenten die korter op het land staan, nemen minder dioxine op.

Planten nemen dioxine, die in de grond zit, bijna niet op. Daarom is de hoeveelheid dioxine in bijvoorbeeld wortels, uien en aardappels zeer laag.

Zoutzuur is een waterige oplossing van het gas waterstofchloride. Het is een heel krachtig zuur, maar op zich geen bijzondere stof. Zo zit het bijvoorbeeld in maagzuur.  Ook komt het in sommige schoonmaakmiddelen voor.

Je kunt zoutzuur inademen door een rookwolk waar zoutzuur in zit. Daarnaast kun je het op je huid krijgen als een product, waar zoutzuur in zit, lekt. Tot slot kun je het binnenkrijgt als je bijvoorbeeld schoonmaakmiddel met zoutzuur inslikt.

In lage hoeveelheden, bijvoorbeeld in een rookwolk met zoutzuur, is het niet gevaarlijk voor je gezondheid. Het kan wel het slijmvlies van je ogen, neus en keel irriteren. Deze gevolgen zijn er meteen en verdwijnen meestal bij het inademen van schone lucht. Bij personen met gevoelige luchtwegen kunnen de irritaties langer blijven.

Het inademen van zoutzuur in hoge concentraties is voor iedereen schadelijk. Het is slecht voor je longen. Vaak gaan je ogen ook tranen, moet je hoesten of word je benauwd. Als je zoutzuur op je huid krijgt, kan dit brandwonden veroorzaken en je ogen irriteren. Als je zoutzuur inslikt, beschadigt het je keel en slokdarm.

Ja, in de rook van de REC zit zoutzuur (naast andere stoffen). Als bij bijvoorbeeld storingen veel zoutzuur vrijkomt, kan dit voor gezondheidsklachten zorgen. Mensen, die op dat moment in de buurt van de REC zijn, melden dan klachten die passen bij het inademen van irriterende stoffen. Dit zijn tijdelijke klachten, maar ook die zouden er niet moeten zijn. De rook van de REC bevat, naast zoutzuur, verschillende andere stoffen die hiervoor kunnen zorgen.

Normaal gesproken wordt zoutzuur voor een groot deel uit de rook van de REC gehaald. Dat doet een systeem met een neutraliserende stof (bicarbonaat). Valt dit systeem uit en daalt de rook op dat moment? Dan kun je in de directe omgeving zeer veel last krijgen van je ogen, keel en luchtwegen.

Bij klachten of bij dalende rook, kun je het beste binnen blijven of tijdelijk weggaan.

In de directe omgeving van de REC is de kans op gezondheidsklachten het grootst, omdat de rookgassen daar het minst zijn verdund met lucht. Bij een neerbuigende rookpluim kun je, als je last krijgen van tranende ogen, hoest en benauwdheid, het beste binnen schuilen of weggaan naar een andere plek waar minder rook is. Als de concentratie rookgassen hoog is en je daar lang aan wordt blootgesteld, dan kan het zijn dat je longen schade oplopen door het in de rook aanwezige zoutzuur.